حم ۱۲۲۰ الأحقاف
حم ﴿۱﴾ تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿۲﴾ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿۳﴾
حم ﴿۱﴾
نازل کردن این کتاب است از طرف اللّه تعالٰی که غالب با حکمت است ﴿۲﴾
نیافریدیم ما آسمانها و زمین را و آنچه میان آنهاست مگر به فایده و میعاد مقرر و مردمان کافر از آنچه ایشان به آن ترسانیده میشوند رو گردان اند ﴿۳﴾
ربط: این سوره با سوره ماقبل از چندین وجوه است وجه اول این است که در آن سوره امر به اتباع شریعت بود در این سوره تصدیق شریعت به اثبات صدق نبی و صدق قرآن ذکر میکند - وجه دوم این است در سوره پیش آیات عقلیه و وحییه بر توحید ذکر شد در این سوره بر آن تفریع است با رد شرک فی القدرة و العلم -
دعویٰ این سوره: رد بر شبهه مشرکان است که معبودان من دون اللّه را وسیله میدانند سبب نجات دادن میشمارند در (۲۸) جواب آنرا میکند به اثبات صدق نبی و از قرآن به تردید اقسام شرک - شرک فی التصرف و فی العلم و فی الدعاء و فی العبادة و اثبات صدق نبی و قرآن است به تصدیق کردن جنات -
خلاصه سوره:
در این دو باب است باب اول الی (۱۵) است - در این اول ترغیب الی القرآن است باز زجرها است زجر اول به اعراض کردن از آیات وحییه (قرآن) و عقلیه و زجر دوم بر رد شرک فی التصرف به طلب دلیل از کلانها زجرسوم بر رد شرک فی العلم و فی الدعاء زجر چهارم به انکار قرآن باز صدق قرآن و رسول را ذکر میکند با دلیل نقلی از کتاب موسیٰ علیه السلام باز بشارت است -
[۱] در این ایت ترغیب الی القرآن است و اشاره به مضمون بعدی این سوره است که وحی اللّه تعالٰی است - کدام خبر بی دلیل نیست -
[۲] در این اشاره است که مضمون بعدی برابر به دلایل عقلی نیز است یعنی این نظام علوی و سفلی و وسطی بر توحید و بعث بعدالموت دلالت میکند -
[۳] در این طلب دلیل از معرضین به شرک آنها است و زجر به شرک فی التصرف است حاصل این است که خلق در زمین یا در آسمان شرکت به تصرف دلیل است بر الوهیت پس اگر در الٰهه شما از این یک قدرت باشد نشان دهید - و این دلیل عقلی است و اگر چنین نباشد پس دلیل نقلی از کتاب اللّه تعالٰی یا از آثار پیغمبران پیشین، از احادیث بر الوهیت معبودان خود پیش کنید -