حم ۱۲۳۱ الأحقاف
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۳۳﴾ وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿۳۴﴾ فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿۳۵﴾
آیا ایشان نمی بینند که به تحقیق اللّه تعالٰی آن ذاتی است که آفریده است آسمانها و زمین را و مانده نشده به آفریدن آنها توانا است بر این سخن که زنده کند مردگان را بلی هرآئينه او بر هر چیز تواناست ﴿۳۳﴾
و روزی که پیش کرده شوند کافران بر آتش (گفته شود) آیا نیست این حق گویند بلی قسم است به پروردگار ما گوید اللّه تعالٰی بچشید عذاب را به سبب آنچه کفر میکردید ﴿۳۴﴾
پس صبر کن چنانکه صبر کرده بودند پخته کار کنندگان از رسولان و به شتاب مه طلب عذاب را برای ایشان به تحقیق ایشان روزی که ببینند آنچه وعده داده شده اند (گمان خواهند کرد) درنگ نکرده اند مگر یک ساعت از روز این رساندن است پس هلاک کرده نشود مگر قوم نافرمان ﴿۳۵﴾
[۳۳] در این آیت زجر به منکرین قیامت است که ایشان باوجود علم بر قدرت اللّه تعالٰی از بعث انکار میکنند و این تفسیر ضلال مبین است که در آیت پیش ذکر شده است (وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ) و دلیل آنست که تا حال در نظام اللّه تعالٰی هیچ نقصان نیامده است اگر مانده میشد ضرور نقصان پیدا میشد مانند در سوره ق (۱۵) -
[۳۴] بعد از اثبات قیامت هیبت شان آنرا برای تخویف بیان میکند در آیت پیش (۲۰) نیز گذشته است در آن اسباب عذاب را ذکر کرده است و در این اقرار منکرین را ذکر میکند به همراه عذاب -
[۳۵] چون ذکر شد انکار منکرین توحید و رسالت و قرآن و قیامت حالا به پیغمبر صل اللّه وعلیه وسلم تسلیت میدهد به امر کردن به صبر کردن و به عدم استعجال عذاب (أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ) مراد از العزم پخته ماندن بر دین است با وجود هر نوع مصیبت ها بغیر از شکایت به مخلوق یا مراد از آن پنج رسولان است که در سوره شوریٰ (۱۳) ودر احزاب (۷) ذکر است (مَا يُوعَدُونَ) عام است اگر عذاب دنیا باشد یا از آخرت باشد (فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ) این نیز در تسلیت پیغمبر داخل است یعنی بعد از تبلیغ عذاب خاص بر نافرمانان می آید هان اگر تبلیغ نشود پس عذاب عام می آید -