حم ۱۲۴۲ محمَّد
إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ ﴿۳۶﴾ إِنْ يَسْأَلْكُمُوهَا فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَيُخْرِجْ أَضْغَانَكُمْ ﴿۳۷﴾ هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَمَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ ﴿۳۸﴾
جز این نیست که زندگانی دنیا بازی و مشغولبت است و اگر شما ایمان آرید و و تقویٰ کنید بدهد شما را پاداش های شما را و نطلبد اللّه تعالٰی از شما مالهای شما را ﴿۳۶﴾
اگر بخواهد از شما مالهای شمارا و زور کند بر شما پس بخل میکنید و اشکار میکنید کینه های خود را ﴿۳۷﴾
اگاه باشید شما ائ مردم خوانده میشوید برای اینکه خرچ کنید در راه اللّه تعالٰی پس بعضی از شما کسی است که بخل میکند و هرکه بخل کند پس جز این نیست که بخل میکند (بیرون میشود) از نفس او واللّه تعالٰی بی نیاز است و شما محتاجانید و اگر روی بگردانید شما در بدل آرد مردمانی دیگری را غیر از شما پس نباشند ایشان مانند شما ﴿۳۸﴾
[۳۶] در این آیت تزهید فی الدنیا را ذکر میکند از سببی که محبت دنیا سبب وهن است و همچنین ترغیب به انفاق فی سبیل اللّه میدهد (إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا) آن زندگانی و آن سامانی که برای دین خرچ نمی گردد آن اینجا مراد است (لَعِبٌ وَلَهْوٌ) این هر دو در این مفهوم شریک است که بر چیز بیهوده مشغول شدن است لیکن در لعب خود را خوش ساختن مقصد میباشد و اکثر کار اطفال میباشد و در لهو صرف خود را مشغول کردن است سرور و خوشحالی در آن مقصد نمیباشد و این کار جوانان و مردمان بزرگ میباشد (وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا) اشاره است که چون با زندگانی دنیوی ایمان و تقوی جمع شود باز به آن بسیار فواید حاصل میگردد و مراد به تقوی در این آیت از بزدلی و وهن و از بخل دور شدن است به کردن جهاد و انفاق (وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ) در این بسیار توجیهات است اول اینکه از شما تمام اموال شما را نمی خواهد بلکه بعضی حصه از مال مانند بیستم و چهل ویکم - دوم اینکه اموال شما را اللّه تعال برای خودش نمی خواهد بلکه انفاق شما برای فایده شماست -
[۳۷] در این حکمت را ذکر میکند که اللّه تعالٰی از شما همه اموال شمارا نمی خواهد تا به اشکار کردن بخل شرمنده نشوید و به کردن کینه از سببی که اللّه تعالٰی مهربان است وبر بندگان خود پرده میاندازد -
[۳۸] در آیت پیش بخل ذکر شد در وقتیکه همه مال از پیش او طلب شود پس حالا زیادت میسازد در زجر که همه مال را یک طرف اگر اندک حصه مال از ایشان طلب کرده شود باز هم ایشان بخل میکنند (وَإِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا) مطلب این است که مخاطبین که صحابه کرام بودند ایشان روی نه گردانیده بودند از این سبب در زندگی ایشان اللّه تعالٰی حفاظت دین را بر دیگران در بدل ایشان نکرده است بلی بعد از گذشتن زمانه سلف صالحین رفته رفته عرب روی گردانیدند پس اللّه تعالٰی کار دین را به عجمیان سپارید - یا این خطاب به منافقان مدینه بود که ایشان وقت به وقت از جهاد و انفاق روی می گردانیدند پس اللّه تعالٰی رفته رفته ایشان را هلاک کرد و انصار را بجای آنها برای خفاظت دین قایم کرد -