حم ۱۲۴۵ الفتح
وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا ﴿۷﴾ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿۸﴾ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿۹﴾
و خاص اللّه تعالٰی راست لشکرهای آسمانها و زمین و هست اللّه تعالٰی غالب با حکمت ﴿۷﴾
هرآئينه ما فرستادیم ترا بیان کننده حق و مژده دهنده و ترساننده ﴿۸﴾
تا ایمان آرید به اللّه تعالٰی و به رسول او و مدد کنید او را (از دین) و عزت کنید او را و به پاکی یاد کنید او را صبح گاهان و شامگاهان ﴿۹﴾
[۷] این علت عذاب برای منافقین و مشرکین است یعنی اللّه تعالٰی به عذاب دادن آنها قدرت دارد از سببی که همه لشکرها در تصرف اوست و ملکیت اوست به ذریعه آن به آنها عذابها داده میشود -
[۸] این اثبات صدق رسول است و متعلق به انافتحنالک است پس این علت فتح دادن است یعنی فتح از این سبب داده شد که تو رسول بر حق هستی یا این فتح مبین دلیل رسالت نبی صل اللّه وعلیه وسلم است (شَاهِدًا) شهادت در دنیا مراد است و گواهی به معنی بیان کردن حق بر غیر است یعنی تو بیان و تبلیغ کننده هستی و دو نوع بیان کردن را ذکر کرد بشارت و انذار و اگر مراد از گواهی گواهی بر اعمال مراد شود پس مراد از آن صرف آن مردمانی اند که در زمانه نبی صل اللّه وعلیه وسلم در پیش او عمل میکردند و هرکه از این ثابت میکند که نبی صل اللّه وعلیه وسلم حاظر و ناظر است او تحریف قرآن را میکند -
[۹] در این چهار فایده ارسال رسول را ذکر میکند:
فایده اول: ایمان بااللّه و الرسول است اشاره است که ایمان تفصیلی به اتباع رسول حاصل میگردد -
فایده دوم: (وَتُعَزِّرُوهُ) ضمیر به اللّه تعالٰی راجع است پس مراد از آن نفی کردن ولد و شریک از اللّه تعالٰی است و رد کردن بر مشرکان است - یا راجع به رسول است پس مراد این است که از مخالفت کردن دین و سنت آن مردمان را منع کنید و شبهات آنها را دفع کنید -
فایده سوم: (وَتُوَقِّرُوهُ) در این ضمیر نیز هر دو احتمال است و توقیر اللّه تعالٰی به عزت ذکر کردن نام اوست خاص کردن پرستش برای او و به ایمان آوردن به صفات کمال او است و توقیر رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم صرف به نام او او را آواز ندادن احترام کردن سنت او به همراه نام او صلوة سلام گفتن پیروی کامل او را کردن -
فایده: (وَتُسَبِّحُوهُ) این ضمیر صرف به اللّه تعالٰی راجع است -