إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمَا يَنْكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿۱۰﴾ سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ لَكُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا ﴿۱۱﴾

به تحقیق آنهای که بیعت میکنند با تو هرآئينه بیعت میکنند با اللّه تعالٰی دست اللّه تعالٰی است بالای دست های ایشان پس هرکه بشکند (بیعت را) پس جزاین نیست که میشکند به ضرر نفس خود و هرکه بجا آرد آنچه را که عهد کرده به آن اللّه تعالٰی را پس زود است که بدهد او را پاداش بزرگ ﴿۱۰﴾
زود خواهند گفت برای تو پس ماندگان از بادیه نشینان مشغول کرده ما را اموال ما و اهل ما پس طلب آمرزش کن برای ما میگویند به زبانهای خود آن سخنانی که نیست در دلهای ایشان بگو پس که توان دارد برای شما دفع کردن از عذاب اللّه تعالٰی اگر خواهد اللّه تعالٰی به شما تکلیفی یا بخواهد به شما نفعی بلکه هست اللّه تعالٰی به اعمال شما خبردار ﴿۱۱﴾

[۱۰] بعد از اثبات رسالت و بیان کردن مقصد رسالت بشارت برای پیروان اوست و تشجیع به جهاد است (إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ) این اشاره به واقعه بیعت الرضوان است که در این سوره تفصیل آن می اید و این بیعت صحابه کرام با نبی صل اللّه وعلیه وسلم بود بعضی کسان بر مرگ بیعت کرده بودند و بعضی کسان بیعت کرده بودند که فرار نمی کنیم و بعضی بر جهاد بیعت کرده بودند (این تطبیق در بین روایات مختلف است) (إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ) این به سبب آنکه هر قول و فعل رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم به حکم اللّه تعالٰی است (ما ینطق عن الهویٰ) و این مانند و من یظع الرسول فقد اطاع اللّه نساء (۸) است (يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ) دراین اشاره است که در بیعت برای مرد دادن دست شرط است بلی برای زنان دست دادن منع است از سببی که در حدیث عایشه رضی اللّه عنها وارد است (واللّه ما مست ید النبی صل اللّه وعلیه وسلم ید امرئةٍ قط) قسم است بر اللّه تعالٰی که دست نبی صل اللّه وعلیه وسلم به دست زنان (بیگانه) نخورده است - بلکه بیعت زنان صرف به قول کردن بود (يَدُ اللَّهِ) معنی ید معنی ظاهری آن مراد است که دست است و همچنین معنی لفظ فوق بالا بودن است لیکن بغیر از تمثیل و تشبیه به همراه مخلوق و کیفیت آن مجهول است این عقیده سلف صالحین است و آنهای که به نصرت و احسان کردن تاویل کرده اند یابه حفاظت کردن یا قوت وغیره این همه تاویلات باطل است از سببی که مستلزم انکار صفت اللّه تعالٰی میگردد باز این جمله مستلزم است که نصرت و امداد اللّه تعالٰی بیشتر از محنت و عمل مومنان است -
[۱۱] ازاین آیت الی (۱۶) زجرها برای منافقان است که از این سفر باقی مانده بودند از سبب ترس قریش اگر چه نبی صل اللّه وعلیه وسلم برای ایشان قولاً وفعلاً اشکار کرده بود که ما اراده جنگ نداریم - فعلاً این است که از ذوالحلیفه احرام عمره را بستن و هدایا را با خود بردند - باز در این آیات ها ده قباحت منافقان را ذکر میکند در این آیت سه قباحت آنها را ذکر کرده است - اشاره است که اللّه تعالٰی ایشان را از همراهی نبی صل اللّه وعلیه وسلم باقی گذاشت به سبب نفاق دلهای ایشان (شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَأَهْلُونَا) این عذر دروغین برای باقی ماندن از این عمره است یعنی ایشان میگفتند که حفاظت اموال و اهل وعیال ضروری است و ما را هیچ نائبان نیست که انتظام کنند از این سبب ما مشغول شدیم (قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ لَكُمْ) حاصل این است که باقی ماندن شما از رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم برای حفاظت مال و اهل شما هیچ ضرر دفع کرده نمی تواند و برای شما نفع داده نمی تواند -