بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وَالطُّورِ ﴿۱﴾ وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ ﴿۲﴾ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ ﴿۳﴾ وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ ﴿۴﴾ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ﴿۵﴾ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ﴿۶﴾ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ ﴿۷﴾ مَا لَهُ مِنْ دَافِعٍ ﴿۸﴾ يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاءُ مَوْرًا ﴿۹﴾ وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْرًا ﴿۱۰﴾

قسم است به طور ﴿۱﴾
و به کتاب نوشته شده ﴿۲﴾
در اوراق گسترده کشاده ﴿۳﴾
و به خانه آباد شده ﴿۴﴾
و به سقف بلند کرده شده ﴿۵﴾
و به بحر پر شده ﴿۶﴾
که به تحقیق عذاب پروردگار تو ضرور واقع شدنی است ﴿۷﴾
نیست او را هیچ دفع کنندهٔ ﴿۸﴾
و دور خورد آسمان به دور خوردنی ﴿۹﴾
و روان گردد کوها روان شدنی ﴿۱۰﴾

سوره الطور

ربط: این سوره با پیش از چندین وجوه است وجه اول این است که در سوره ذاریات خبردادن به صدق وعده بود و واقع شدن جزا بود حالا در این سوره یک شکل جزا را ذکر کرده است که آن عذاب است - وجه دوم این است که در آن افتنان بر آتش را ذکر کرده بود حالا در این سوره مصیبت های آتش را ذکر میکند - وجه سوم این است که در آن سوره بشارت اجمالی برای متقیان بود و در این بشارت تفصیلی است -
دعویٰ این سوره: اثبات قیامت است به ذکر وقوع عذاب - و بیان توحید نیز است به رد شرک فی الدعا و اتخاذ ولد در (۴۷،۴۳،۳۹،۲۸) -
خلاصه سوره: این سوره تقسیم به دو باب است باب اول الی (۲۹) است در این پنج شواهد به دعوی سوره است باز دعوی را ذکر کرده است باز تخویف اخروی به نه طریقه است باز بشارت تفصیلیه به هیجده وجوه است ، با ذکر سبب دخول به جنت (۲۸) -

تفسیر

[از ۱ الی ۶] این همه قسم ها به طریقه شهادت برای اثبات دعوی است که بعد از آن ذکر شده است (الطُّورِ) به هر آن کوه گفته میشود که درخت ها و بوته ها در آن باشد و با این نام آن کوه مشهور است که اللّه تعالٰی با موسیٰ علیه السلام در پهلوی آن به آن کلام کرده بود - و مشرکین در تقلید اهل کتاب این واقعات را و شرافت طور را قائل بودند (وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ) بهتر این است که مراد از آن تورات است که در تخته ها نوشته شده به موسیٰ علیه السلام داده شده بود چنانچه در سوره اعراف (۱۴۵) گذشته است (وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ ) در حدیث معراج ذکر شده است که در آسمان هفتم به رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم بیت المعمور اشکار کرده شد که هر روز به آن هفتاد هزار ملائک داخل میشوند باز دوباره نوبت آنها نیامده است و آن به طواف ها و عبادات ملائک آباد است یا مراد از آن کعبة اللّه است که آن نیز با حاجیان و عمره کنندگان همیشه آباد است و ابراهیم علیه السلام تعمیر آنرا کرده است و در پهلوی آن بر اصحاب فیل عذاب آمده بود از این سبب در شهادت عذاب ذکر شده میتواند (وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ) از جانب آسمان بسیار عذاب ها بالای منکرین آمده اند از این سبب در شهادت ذکر کرده است (وَالْبَحْرِ) در دریا و طوفان قوم نوح علیه السلام و فرعون هلاک شده اند این نیز شهادت برعذاب است -
[۸،۷] این جواب قسم است و مناسبت میان قسم و جواب پیش بیان شد - آنکه در آن همه اشاره به واقعات عذاب است -
[۱۰،۹] در این وقت وقوع عذاب را ذکر کرده است یعنی روز قیامت - و هیبت های آنروز را ذکر میکند حالات آسمانها و کوها - روزیکه دور خورد آسمان به دور خوردن -