قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ ۱۲۹۴ النجم
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى ﴿۳۱﴾ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى ﴿۳۲﴾
و خاص اللّه تعالٰی را است اختیار آنچه در آسمانها است و آنچه در زمین است تا جزاء دهد اللّه تعالٰی آنهای را که بدی کردند به سبب اعمال ایشان و جزاء دهد آنهای را که کارهای نیک کردند جزاء نیک ﴿۳۱﴾
آنها اند که اجتناب میکنند از گناهای کیبره و از کارهای بد اشکارا (بیحیائی) بجز آنکه در دل شان بگذرد به تحقیق پروردگار تو صاحب آمرزش فراخ است اوداناتراست به شما وقتیکه پیدا کرد شما را از زمین و وقتیکه شما پنهان بودید در شکمهای مادران خود پس ستایش مکنید نفس های خود را او داناتر است به کسیکه تقویٰ میکند ﴿۳۲﴾
[۳۲،۳۱] یعنی عاقبت و انجام این دو صفات ذکر شده اللّه تعالٰی این است که با عدل و انصاف هر فریق را مناسب آن جزا میدهد و در این آیت ذکر فریقین است (كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ) این هر دو گناه کبیره است لیکن فرق در صفت آن این است که کبائر آن گناهانی است که قرآن و سنت از آن منع کرده و سزای دنیوی یا اخروی آنرا ذکر کرده باشد اگر چه عقل و طبیعت از آن نفرت نمی کند مانند اقسام شرک و بدعات کلان شدند و مراد از الْفَوَاحِشَ، آن است که از آن همه صاحبان عقل و اهل طبیعت سلیم نفرت میکنند و در شرع از آن منع کرده شده باشد اهل عقل نیز آنرا بد میدانند زنا، دروغ، بهتان، ضایع کردن حقوق بندگان، ظلم کردن بر بندگان وغیره (إِلَّا اللَّمَمَ) در تفسیر آن سه اقوال است اول اینکه به همه گناهان شامل است اگر صغیره باشد یا کبیره باشد بغیر از شرک و کفر به این شرط یک بار ارتکاب کند و باز توبه کند دوباره نمیکند - و مراد از آن غیر انبیاء اند از سببی که انبیاء علیهم السلام معصوم از کردن هر نوع گناه اند - قول دوم این است که مراد از اللَّمَمَ گناهان صغیره اند یعنی که در قرآن و حدیث بر آن حد و عذاب ذکر نشده باشد و با حسنات معاف میگردند - قول سوم این است که مراد از آن خطرات قلبیه است یعنی وساوس بدون اختیار که در دل میگردند لیکن عمل بر آن نمی کنند - و در آیت انبیاء علیه السلام نیز داخل اند به قرینه حدیث که در آن این شعر نقل کرده شده است -
إِنْ تَغْفِرِ اللَّهُمَّ تَغْفِرْ جَمَّا وَأَيُّ عَبْدٍ لَكَ لاَ أَلَمَّا
و وقتیکه انسان از عاقبت حال خود خبر ندارد پس فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ، صفت نفس های خود را مکنید که من صاحب مرتبه بزرگ هستم و من جنتی هستم این چنین توصیف کردن حرام است -