قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ ۱۳۱۹ الواقعة
عَلَى سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ ﴿۱۵﴾ مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ ﴿۱۶﴾ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ ﴿۱۷﴾ لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنْزِفُونَ ﴿۱۹﴾ وَفَاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ ﴿۲۰﴾ وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ ﴿۲۱﴾ وَحُورٌ عِينٌ ﴿۲۲﴾ كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ ﴿۲۳﴾ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۲۴﴾
بر تخت ها میباشند که بافته شده اند از تارهای طلا ﴿۱۵﴾
تکیه میزنند بر آن مقابل یکدیگر میباشند ﴿۱۶﴾
میروند می آیند بر آن بچگان که همیشه بچگان اند ﴿۱۷﴾
به گیلاس ها و جگ ها (کوزه ها) و پیاله پر از شراب خالص ﴿۱۸﴾
که نه سر درد میشوند از آن و نه قی میکنند ﴿۱۹﴾
و در میوه ها میباشند از آن نوع که ایشان پسند کنند ﴿۲۰﴾
و در گوشت پرنده ها میباشند از آن قسم که ایشان میخواهند ﴿۲۱﴾
و (ایشانرا باشند) حوران زیبا چشم ﴿۲۲﴾
مانند مروراید های پنهان نگه شده ﴿۲۳﴾
پاداش داده میشوند به سبب آن اعمالی که میکردند ﴿۲۴﴾
[۱۶،۱۵] (مُتَقَابِلِينَ) در مجلس مقابل یکدیگر میباشند در میان ایشان پرده نمی باشد و اشاره است که از یک دیگر هیچگاه اندوهگین نمی شوند و مرتبه های ایشان نیز با یکدیگر نزدیک میباشند -
[۱۸،۱۷] (وِلْدَانٌ) مراد از آن فرزندان مشرکان اند که پیش از بلوغ مرده باشند و در قول دیگر با ایشان طفلان مسلمانان نیز مراد اند یا مراد آنهای اند که در جنت برای خدمت اهل جنت آفریده شده اند (مُخَلَّدُونَ) جاویدان اند فنا بر ایشان نمی آید و نه پیر میشوند و نه از حالت خود تبدیل میگردند (مَعِينٍ) مانند چشمه جاری میباشند یا اشکار و بسیار میباشند یعنی برای فشردن ضرورت نمی باشد -
[۱۹] (وَلَا يُنْزِفُونَ) از ضحاک روایت کرده است که در خمر دنیا چهار چیز اوصاف بد است - درد سر، قی، نشئه شدن، آمدن بول، و شراب جنت از این همه قبایح پاک است -
[۲۰] این عطف بر اکواب است و باجاره مخذوف است (يَتَخَيَّرُونَ) مراد اینکه میوه های بسیار و به اقسام زیاد میباشند هر کس به مطابق میل خود از آن میخورند یا مراد از آن پسندیده و بهتر است -
[۲۱] سوال چه حکمت است که با فواکه یتخیرون و با لحم یشتهون ذکر کرد؟ جواب: در دنیا وقتیکه این هردو چیز به شخص گرسنه پیش کرده شود اشتهای او به گوشت می آید و وقتیکه به شخص سیر پیش کرده شود میل او به فواکه میشود و اهل جنت خوراک را از سبب گرسنگی نمی کنند بلکه از سبب تفکه میکنند از این سبب فاکهه را پیش از لحم ذکر کرد به خلاف ترتیب دنیا -
[۲۳،۲۲] (الْمَكْنُونِ) که پنهان نگهداشته شده است و غبار برآن نرسیده باشد و دست ها به آن نرسیده باشد -
[۲۴] (جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ) اعمال ظاهری سبب جزاء است و رحمت اللّه تعالٰی سبب حقیقی است از این سبب به هر دو نسبت جزاء صحیح است -