قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ ۱۳۳۶ الحديد
اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ ﴿۲۰﴾ سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۲۱﴾
بدانید که زندگانی دنیا بازی و مشغولیت است و آرایش است و تکبر کردن است در میان خود و رقابت در مال زیاد و اولاد است (مثال این) به مانند باران مفید است که خوش ساخت زراعت کنندگان را بوته آن باز خشک شود پس میبینی آنرا زرد شده باز شود ذره ذره و در آخرت عذاب سخت است و بخشش است از جانب اللّه تعالٰی و رضامندی اوست و نیست زندگانی دنیا مگر سامان فریب دهنده ﴿۲۰﴾
سبفت جوئيد از یکدیگر بسوی آمرزش از جانب پروردگار شما و بسوی جنتی که پهنائی آن مانند پهنائی آسمان و زمین است آماده کرده شده برای آنهای که ایمان آوردند به اللّه تعالٰی و رسولان او این است فضل اللّه تعالٰی میدهد آن را بهر کسی که بخواهد و اللّه تعالٰی صاحب فضل بزرگ است ﴿۲۱﴾
[۲۰] در این طریقه چهارم ترغیب الی الانفاق است حاصل اینکه در اموال دنیا هیچ نفع باقی نیست بلکه زود فنا شونده است پس ضرور است که به آن مغفرت و جنت را با انفاق فی سبیل اللّه حاصل کنید (اعْلَمُوا) در این تزهید فی الدنیا با پنج طریقه است و در این ترتیب حسن است او این است که مراد از (الْحَيَاةُ الدُّنْيَا) سامانهای دنیا است یاعمر دنیا است یعنی در طفولیت هر چیز برایش سامان بازی اشکار میشود باز که کمی کلان شود باز همه چیزها برایش تماشا و مشغولیت اشکار میشود باز که نزدیک به جوانی یا جوان شود باز به آراستن و پیراستن محبت آن میباشد باز که به عمر پختگی برسد با این چیزها بر یکدیگر فخر و تکبر میکنند باز که به پیری برسد بر مال حرص را آغاز میکند و در جمع کردن آن کوشش میکند این عمر در این پنج حالات میگذرد باز بعد از آن مرگ و فنا است آنرا به طریقه مثال ذکر میکند (كَمَثَلِ غَيْثٍ) حاصل مثال این است که باران شود بوته های زیبا پیدا شود باز خشک شود باز رنگ آن تبدیل شود باز ریزه ریزه شود کاه شود همچنین انسان که اول پیدا شود تا یک زمانه تازه و خوش میباشد باز غم های دنیا بر او آغاز شود پس خشک میشود و رنگ آن زرد میشود و مریضی بر آن میاید باز پیر میشود میمیرد (وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا) در این جمله سبب را برای پیش ذکر میکند یعنی محبت چیزهای دنیا انسان را در فریب میاندازد پس این حالات گذشته (پنج) از آن پیدا میشود (أَعْجَبَ الْكُفَّارَ) بهتر این است که مراد از این کافران اند از سببی که اعجاب به تکبر گفته میشود و بر چیزهای دنیا تکبر کردن کار کافران است -
[۲۱] بعد از تزهید فی الدنیا ترغیب الی الاخرة است یعنی با ذریعه زندگانی دنیا و مال جنت را حاصل کنید با انفاق فی سبیل اللّه (ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ) این دلیل است که جنت به فضل و رحمت اللّه تعالٰی حاصل میگردد - بلی ایمان و عمل صالح را اللّه تعالٰی سبب اشکار قرار داده است -