قَدْ سَمِعَ اللَّهُ ۱۳۶۱ اَلْمُمْتَحِنَة
إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ ﴿۲﴾ لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۳﴾
و اگر قدرت یابند بر شما میشوند ایشان شما را دشمنان و دراز میکنند به شما دست های خود را و زبانهای خود را به بدی و ایشان میخواهند که شما کفر کنید ﴿۲﴾
هیچگاه نفع نمیدهد شما را قرابت شما و نه اولاد شما در روز قیامت جدای میکند میان شما و اللّه تعالٰی به آنچه عمل میکنید بیناست ﴿۳﴾
[۲] در این آیت سه علت (یعنی اوصاف کافران) را ذکر میکند برای برائت کردن از ایشان (إِنْ يَثْقَفُوكُمْ) این لفظ استعمال میشود در دریافتن به همراه غلبه (وَأَلْسِنَتَهُمْ) با دشنام دادن و طعن گفتن ، و ایدیهم را پیش ذکر کرد اشاره به دشمنی کردن زیاد است -
[۳] در این جواب عذر است که حاطب رضی اللّه عنه ذکر کرده بود - (گفته بود که من این خط را از این سبب فرستادم که احسان من بالای ایشان بیاید پس در مکه حفاظت اهل مرا و اهل قرابت و مال را کنند) حاصل جواب این است که به سبب قرابت و اولاد از عذاب الهی نجات یافتن نمیشود - در روایت بخاری در معذرت او قرابت ذکر است و در روایات دیگر مال و اهل و اولاد را نیز ذکر کرده است - و چون امید نفع دادن در سختی از خویشاوندان اول میشود پس ذکر آنها را اول آورد - و از کیاهراسی نقل است که از این آیت معلوم شد که از سبب خوف مال و اولاد قبول کردن فتنه دین جائز نمیشود -