قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ ﴿۴﴾ رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۵﴾

بدرستیکه هست شما را نمونه پیروی نیکو در ابراهیم علیه السلام و در آنهای که بودند با او وقتیکه گفتند قوم خود را به تحقیق ما بیزاریم از شما و از آنچه می پرستید بجز اللّه تعالٰی انکار میکنیم از طریقه شما و اشکار است میان ما و میان شما دشمنی و کینه همیشه تا وقتیکه ایمان آرید شما به اللّه تعالٰی که یگانه است (در معبودیت) مگر در قول ابراهیم علیه السلام پدر خو را که ضرور طلب آمرزش میکنم برای تو و قدرت ندارم نجات دادن ترا از عذاب اللّه تعالٰی هیچ چیزی ائ پروردگار ما بر تو سپاریدیم خود را و خاص بسوی تو رجوع میکنیم به بندگی و خاص بسوی تست باز گشت برای جزاء ﴿۴﴾
ائ پروردگار ما مگردان ما را ازمائش برای کافران و بیامرز ما را ائ پروردگار ما به تحقیق توئی غالب باحکمت ﴿۵﴾

[۴] در این جواب سوال است اگر گفته شود که برائت کردن با خویشاوندان بئ دینی است جواب داده شد که این دین ابراهیم علیه السلام است که او و همراهان او از مشرکان برائت کرده بودند اگرچه پدران و اولاد وغیره آنها بودند اقتداء کردن آنها لازم است (وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ) یعنی ما برای آنها هیچ حق معبودیت نمی دهیم عبادت بدنی و مالی برای آنها نمیکنیم (كَفَرْنَا) به معنی لغوی است یعنی انکار کردن - یعنی ما انکار میکنیم از معبودان شما و از حقانیت دین شما و از تعلقات نگهداشتن با شما (حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ) اشاره است که سبب برائت و دشمنی کردن انکار از توحید است پس معلوم شد که با موحد برائت کردن حرام است بلی هجران کردن از سبب یک معصیت جائز است لیکن در میان برائت کردن و هجران فرق است - برائت کردن صرف برای مشرک خاص است مانند سوره توبه (۳،۱) وسوره انعام (۷۸،۱۹) سوره هود (۵۴،۳۵) (إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ) یعنی اقتداء ابراهیم علیه السلام در تمام اقوال و افعال او ضروری است مگر پیروی در این قول مکنید یعنی با مشرک وعده استغفار مکنید و برای او استغفار مخواهید و او که استغفار میخواست تفصیل او در سوره توبه (۱۱۴) گذشته است و این قول ابراهیم علیه السلام در سوره مریم (۴۷) ذکر شده است (رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا) یعنی برائت کردن از قوم مشرک و با ایشان دشمنی کردن عمل مشکل است لیکن به توکل کردن بر اللّه تعالٰی هر مشکل آسان میگردد -
[۵] این نیز دعا ابراهیم علیه السلام است یا امر باین است برای مومنان این امت (فِتْنَةً) مراد از عذاب است یعنی به دست کافران ما را عذاب مده یا فتنه به معنی امتحان و پخته باقی ماندن بر شرک را میگویند و ذکر مسبب و مراد از آن سبب است که عذاب یا تسلط کافران بر مومنان است یعنی ائ پروردگار ما بر ما عذاب از جانب خود یا از جانب کافران میار که او سبب گردد برای پخته شدن کافران بر شرک یعنی ایشان گمان خواهند کرد که ما بر حق هستیم از این سبب بر مومنان عذاب آمد یا غلبه و تسلط ما بر ایشان آمد -