يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿۲﴾ وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿۳﴾ وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿۴﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿۵﴾

هدایت میکند بسوی حق پس ایمان آوردیم به این (قرآن) و هرگز شریک نسازیم به پروردگار خود کسی را ﴿۲﴾
هرآئینه بلند است شان پروردگار ما نگرفته است همراهی و نه فرزندی ﴿۳﴾
و هرآئینه بودند که میگفتند نادان ما بر اللّه تعالٰی سخنان غیر حق ﴿۴﴾
و به تحقیق ما گمان میکنیم که هرگز نمی گویند انسانان و جنیات بر اللّه تعالٰی دروغی ﴿۵﴾

[۲] این تفسیر عََجَبَا است یعنی عجیب بودن از سبب دروغ و گمراهی نیست مانند که مشرکین گمان کرده اند بلکه از سبب هدایت و ارشاد است (وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا) اشاره است که این جنات پیش از این مشرکان بودند به شرک فی الربوبیة (اطاعة ابلیس) و به شرک فی الالوهیة - و این دلیل است که خلاصه هدایت کریم رد شرکیات است و کسی که قرآن را میخواند لفظً و معنًی و باز هم در شرک مبتلاء باشد معلوم میگردد که ایشان به مقصد قرآن نمی فهمند -
[۳] (جَدُّ رَبِّنَا) جد به معنی عظمت و غنا و قدرت و نعمت ها و پادشاهی همه اینجا صحیح است (مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا) این رجوع جنات از عقیده های باطل پیش است از سببی که بعضی جنات عقیده داشتند که اللّه تعالٰی با دختر سردار جنات نکاح کرده است مانند که بعضی مفسرین در تفسیر سوره صافات (۱۵۸) نوشته اند و بعضی عقیده داشتند که برای اللّه تعالٰی ولد است با ولد حقیقی و ولد حکمی -
[۴] (سَفِيهُنَا) مراد از این هر آن کافر و مشرک است که برای اللّه تعالٰی شریک و ولد و صاحبه میپندارد و مردمان دیگر را به این دعوت میدهد (شَطَطًا) در اصل به بعد (دور شدن) گفته میشود پس کدام سخنی که از صدق و عدل دور باشد به آن شطط گفته میشود پس به عدوان و دروغ و ظلم و از حد گذشتن شامل است مانند که در سوره کهف (۱۴) است و مراد شطط در اینجا نسبت شریک و ولد و صاحبه است به اللّه تعالٰی - و این آیت دلالت میکند که به همراه علم قرآن کریم حقیقت مخلوق معلوم میگردد که سفیه است یا رشید است -
[۵] این نیز دلیل است که بغیر از علم قرآن به انسان هرکه حق پرست و راستین معلوم میگردد و تمیز حق و باطل را نمی تواند و این مرتبه تقلید جامد است (كَذِبًا) نسبت شریک و ولد و صاحبه وغیره -