وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾ وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾ إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾ نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾

و بر شب چون پشت بگرداند ﴿۳۳﴾
و بر صبح چون روشنی کند ﴿۳۴﴾
هرآئینه این یکی است از چیزهای بزرگ ﴿۳۵﴾
ترساننده است انسان ها را ﴿۳۶﴾

[۳۷،۳۶،۳۵] این جواب قسم است (إِنَّهَا) ضمیر راجع به آیات ها و دلایل قرآن است مانند که در ضمیر گذشته هِیُ این توجیه بود و با جمله های بعد از آن کامل مناسبت آن است یا ضمیر به سقر راجع است یا به تکذیب نبی صل اللّه وعلیه وسلم راجع است با تاویل خصلت یا به قیامت راجع است (نَذِيرًا لِلْبَشَرِ) این صفت قرآن و رسول است و صفت نار ، سقر و قیامت نیز شده میتواند (أَنْ يَتَقَدَّمَ) مراد از این ایمان آوردن است از سببی که او تقدم به خیر در دنیا است و در اخرت به جنت است (أَوْ يَتَأَخَّرَ) مراد از آن کفر و شرک کردن است که به سبب آن به عقب ماند از خیر دنیا و از جنت محروم ماند و این دو قسم در سوره الحجر (۲۴) نیز ذکر است و این مشیت به طریقه تنبیه ذکر است مانند سوره کهف (۲۹) -