لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾ إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿۳۹﴾ فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾ عَنِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۴۱﴾ مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾

برای هرکه خواهد از شما که پیش شود یا پس شود ﴿۳۷﴾
هر یک نفس در عمل خود رهن است ﴿۳۸﴾
مگر اصحاب دست راست ﴿۳۹﴾
در جنت ها میباشند میپرسند ﴿۴۰﴾
از مجرمان ﴿۴۱﴾
چه چیز داخل کرد شما را در سقر (آتش) ﴿۴۲﴾
گویند نبودیم از نماز گذاران ﴿۴۳﴾

[۳۸] این تخویف برای اهل (یتاخر) است -
[۴۱،۴۰،۳۹] این استتناء متصل از کل نفس است یعنی اصحاب الیمین از سبب ایمان و عمل صالح حق را ادا کرده است پس نفس خود را آزاد کرده است مانند که مدیون به دائن دین (قرض) را ادا کند رهن (گروی) خو را ازاد گند - (سوال) در سوره مومنون (۱۰۱) معلوم میشود که هیچ یک تساول کرده نمیتواند؟ (جواب) آن حالت در میدان حشر پیش از فیصله است و این حالت داخل جنت است (الْمُجْرِمِينَ) آنهای اند که کفر و شرک نهان را با اعمال خود اشکار کرده اند از این سبب بعد از این ان اعمال را ذکر کرده است که به سبب آن کفر آنها اشکار شده است اگر چه آن مطلقاً کفر نیست -
[۴۲] لفظ سلک کنایه از بسیار تنگ بودن سقر است مانند که سوراخ تنگ تاریک چیز بزرگ داخل کرده شود -
[۴۳] در این اشاره است که ترک صلوة سبب دخول در سقر است و همچنین برای کافران عذاب میباشد از سبب ترک فروع به همراه کفر -