عَمَّ ۱۴۸۰ اَلنَّبَا
وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿۹﴾ وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا ﴿۱۰﴾ وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا ﴿۱۱﴾ وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿۱۲﴾ وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا ﴿۱۳﴾ وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا ﴿۱۴﴾ لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا ﴿۱۵﴾ وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا ﴿۱۶﴾
و گردانیدیم ما خواب شما را برای آرام ﴿۹﴾
و گردانیدیم شب را جامه ﴿۱۰﴾
و گردانیدیم روز را وقت پیدا کردن رزق ﴿۱۱﴾
و بنا کردیم بالای سر شما هفت آسمان محکم ﴿۱۲﴾
و ساختیم ما چراغ درخشان ﴿۱۳﴾
و بارانیدیم ما از ابرهای گران آب ریزان ﴿۱۴﴾
تا بیرون آریم بواسطه آن دانه ها و بوته ها ﴿۱۵﴾
و باغ های انبوه ﴿۱۶﴾
[۱۱،۱۰،۹] انعام چهارم (وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا) سُبت در اصل به قطع گفته میشود برای خواب سباتا از سببی گفته است که از کار ها و مشغولیت ها قطع کردن میکند - انعام پنجم (وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا) چون انسان در بسیار کارها به یکجا شدن و از مردم به پرده کردن محتاج است و آن در شب میشود از این سبب به آن لباس فرمود و لِبَاس سُکنا به (آرام) نیز گفته میشود - انعام ششم (وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا) معاش به هر آنچه گفته میشود که به آن زندگی میگذرد خوراک نوشیدنی وغیره پس مضاف مخذوف است یعنی وقت معاشً ، یا معاش صیغه ظرف زمان است و در این هر دو اصل وصف پنهان است یعنی شب با تاریکی و روز با روشنی بر آنها دیگر فواید مرتب میگردد -
[۱۲] انعام هفتم (وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ) شداداً محکم و مضبوط به اعتبار ساخت آن چنانچه در سوره ملک (۳) است و به اعتبار حفاظت آن از افتیدن و از شیاطین مانند در سوره انبیاء (۳۳) و سوره حجر (۱۷) و سوره حج (۶۵) است و این آیت دلیل صریح است که آسمانها دارای اجسام محکم اند صرف هوا نیستند -
[۱۳] این انعام هشتم است (وَهَّاجًا) بسیار درخشان که نگاه به آن کرده نمیشود چون روشنی آفتاب نیز زیاده است و فواید آن نیز زیاده است پس به ذکر ماه حاجتی نیامد -
[۱۴] این انعام نهم است (الْمُعْصِرَاتِ) هواهای که ابرها را می فشارند و باران را از آنها میکشند یا ابرهای که نزدیک باران باریدن باشند لیکن هنوز باران از آن نباریده باشد -
[۱۶،۱۵] این انعام دهم است و متعلق به انزلنا است فایده باران را ذکر میکند (نَبَاتًا) مراد از آن گیاها و علف ها و سبزیجات وغیره است برای چهارپایان و انسانها نیز (أَلْفَافًا) درخت ها که باهم نزدیک باشند و شاخ های آنها نیز زیاده باشند پس در یکدیگر داخل شده میباشند به این الفافا گفته میشود -