وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾ لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰﴾ لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾ فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾ فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾ وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾ وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾ وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿۱۶﴾ أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾ وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾

بعضی روی ها در آن روز تر و تازه باشند ﴿۸﴾
به سبب عمل خود شادان (راضی) میباشند ﴿۹﴾
در جنت بلند میباشند ﴿۱۰﴾
نمی شنوند در آن سخن بیهوده ﴿۱۱﴾
در آن چشمه می باشد روان (جاری) ﴿۱۲﴾
در آن تخت های بلند کرده شده میباشد ﴿۱۳﴾
و گیلاس های نهاده شده ﴿۱۴﴾
و بالشت های صف صف میباشند ﴿۱۵﴾
و قالین ها میباشند گسترده شده ﴿۱۶﴾
آیا پس نمینگرند به شتران که چگونه آفریده شده اند ﴿۱۷﴾
و بسوی آسمان که چگونه بلند کرده شده ﴿۱۸﴾

[۱۱،۱۰،۹،۸] این ذکر مردم قسم دوم است به طریقه بشارت به ده وجوه (عَالِيَةٍ) بلند تر از آسمانها است یا قدر و منزلت آن بلندتر است از آسمانها (لَاغِيَةً) این لفظ عام است هرکلام لغو دروغ و غیبت و بهتان و کلمات کفر و شرک و دشنام دادن و به هر سخن معصیت و لغو را از سببی نمی شنود که جنتیان همه سخن های حکمت و حمد و ثنا اللّه تعالٰی و سخن های راست میگویند -
[۱۲] (عَيْنٌ) جنس است مراد از آن چینه های بسیار است یعنی کافور ، سلسبیل ، تسنیم (جَارِيَةٌ) بر روی زمین بدون از حفره روان میباشد به خانه هر جنتی موافق اراده آن روان میباشد -
[۱۳] (مَرْفُوعَةٌ) قدر و شان آنها بلند است یا در هوا بلند میباشند و وقتیکه که جنتی بر آن نشستن میخواهد پس این تخت ها برای او پائین میشوند باز بلند میشوند -
[۱۴] (مَوْضُوعَةٌ) یک معنی اینکه آماده نهاده شده میباشند در کنار نهر و چشمه ها معنی دوم اینکه پیش روی ایشان نهاده شده میباشند برای خوشنودی آنها -
[۱۵] (نَمَارِقُ) جمع نمرقة است پشتی ها یا بالشت های خورد که با یکدیگر در قطار نهاده شده میباشند -
[۱۶] (زَرَابِيُّ) جمع زریبَه است آن فراش ها و قالین ها که به دامن های آن شمله ها ساخته شده میباشند ، در این به چهار نعمت ها اشاره است چنانچه در مجلس های ثروتمندان یکطرف گیلاس ها و جگ ها میباشند و طرف دیگر بالشت ها میباشند و قالین ها میباشند مجلس های جنت از این بسیار بلند تر و بهتر میباشند -
[۱۷] در این آیت و در آیات های مابعد دلایل قدرت اللّه تعالٰی است بر جزا و سزا دادن - و همچنین در این جواب وهم است که با فیها سرر مرفوعة تعلق دارد ، وهم این است که آن تخت های جنت بلند است جنتیان چگونه به آن بالا خواهند شد؟ جواب داد که به شتران ببینید که چقدر بلند اند لیکن در هنگام سوار شدن پائين میشوند - و همچنین با فذکر بعد از این تعلق دارد یعنی وقتیکه مذکِّر و داعی هستی در تو چهار اخلاق در کار است انقیاد به بزرگان و خوردان به نرمی مانند شتر (كَيْفَ خُلِقَتْ) یعنی در حیوانات این عجیبه آفرینش و حیوان دارندهٔ صفات عجیب است از سببی که حیوانات چهار نوع اند دارای شیر ، برای سواری ، برای خوردن (که گوشت آن خورده میشود) و بردارند‌ه بار و در شتر این هر چهار صفات موجود است - و فیل اگر چه بسیار عجیب است لیکن این فواید در آن نیست و در عرب نزدیک نیز موجود نبود -
[۱۸] این نیز دلیل قدرت اللّه تعالٰی و دلیل توحید است و تعلق به اکوابٌ موضوعاٌ دارد یعنی در آسمان آفتاب ماه و ستارگان به ترتیب زیبا نهاده شده اند این مثال گیلاس ها است که به ترتیب نهاده شده اند در جنت -