عَمَّ ۱۵۴۵ اَلْعَلَق
أَرَأَيْتَ إِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿۱۳﴾ أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَى ﴿۱۴﴾ كَلَّا لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ ﴿۱۵﴾ نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ ﴿۱۶﴾ فَلْيَدْعُ نَادِيَهُ ﴿۱۷﴾ سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ ﴿۱۸﴾ كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ۩ ࣛ ﴿۱۹﴾
آیا تو می بینی اگر او تکذیب میکند و روی میگرداند ﴿۱۳﴾
آیا نمیداند که هرآئينه اللّه تعالٰی می بیند ﴿۱۴﴾
هرگز چنین در کار نیست اگر منع نشود البته ما می گیریم از موی پیشانی (او) ﴿۱۵﴾
موی پیشانی دروغگوی گنهگار ﴿۱۶﴾
پس بخواهد اهل مجلس خود را ﴿۱۷﴾
زود است ما آواز خواهیم داد زبانیه را ﴿۱۸﴾
هرگز چنین در کار نیست مکن طاعت او را و سجده کن و خود را نزدیک کن به اللّه تعالٰی ﴿۱۹﴾
[۱۴،۱۳] در این زجر است و دیگر صفات منکر را ذکر میکند (كَذَّبَ) به اعتبار قول و تَوَلَّى، به اعتبار عمل -
[۱۶،۱۵] در این تخویف اخروی به مکذب است (بِالنَّاصِيَةِ) موی پیش روی سر که بر پیشانی اویزان میکنند به او موی پیشانی گفته میشود و در سر آن کسانی میباشند که موی های خود را خلاف سنت نبی صل اللّه وعلیه وسلم مانده میباشند و این طریقه در موی های انگلیسی سر میباشد و اکثر موی مخالفین حق و سرمایه دار چنین میباشد (كَاذِبَةٍ) به اعتبار اقوال و (خَاطِئَةٍ) به اعتبار افعال -
[۱۸،۱۷] این نیز در تخویف داخل است یعنی اگر مکذب دعویٰ میکند که رفقای متبع و اهل مجلس است که همراه او گروه بازی و مدد میکنند پس اشاره میکند که آنها را نیز بخواهد لیکن نفع داده نمی تواند (نَادِيَهُ) نادی به مجلس اجتماع گفته میشود ولی به این شرط که اهل مجلس در آن موجود باشد (الزَّبَانِيَةَ) از زبن است و زبن دفع کردن به سختی است و آنها ملائک اند که کافران را تیله داده و به زور در جهنم داخل میکنند مانند که در سوره طور (۱۳) گذشته است و صفات این ملائک در سوره تحریم (۶) گذشته است -
[۱۹] (وَاسْجُدْ) در وقت سخت مخالفت منکرین توجه را خاص کردن به اللّه تعالٰی ضروری است و آن به سجده کردن است اینجا امر برای ثبات و دوام است و مراد از این صرف سجده کردن است از این سبب اینجا سجده کردن ضروری است یا ذکر از سجده و مراد از آن نماز است (وَاقْتَرِبْ) این مقصد سجود است از سببی که در حدیث صحیح وارد است که وقت اقرب به نزد اللّه تعالٰی وقت سجده کردن است و مراد این است که به اللّه تعالٰی تقرب حاصل کن به بیان کردن قرآن و سجده کردن -